Hıdırellez günü, günümüzde kullandığımız Miladi takvime göre 6 Mayıs, eskiden kullanılan Rumi takvim olarak da bilinen Jülyen takvimine göre ise 23 Nisan günü kutlanmaktadır. Ruz-ı Hızır yani Hızır günü olarak yardıma muhtaçlara yardım eden Hızır ile denizlerin hakimi olan İlyas’ın yeryüzünde buluştuklarına inanılmaktadır.
6 Mayıs’tan 4 Kasım’a kadar olan günler Hızır Günleri yani yaz günleri olarak adlandırılır. 8 Kasım’dan 5 Mayıs’a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturmaktadır. Bu yüzden 5 Mayıs gecesi soğuk kış günlerinin bitip sıcak yaz günlerinin başladığına inanılır. Bu nedenle 5 Mayıs’ı 6 Mayıs’a bağlayan gece bu inanışa göre çok önemlidir.
Hıdırellez’in kökeninin ne olduğu hakkında bir çok fikir ortaya atılmıştır. İslamiyet öncesi Orta Asya Türk kültürü, Anadolu ve Mezopotamya kültürüne ait olduğunu savunulmaktadır. Sadece bu coğrafyalarda kutlanan veya önemli sayılan bir gün değildir. Bu günü Katolikler Aziz George, Ortodokslar ise Aya Yorgi olarak kutlamaktadır. Bu inançlarda da baharın ve doğanın uyanışının ilk günü olarak adlandırılır.
Hıdırellez, baharın başlangıcı ve doğanın uyanışını temsil ettiği için ağaçlık, yeşillik alanlarda kutlanır. Buradaki kutlamalarda taze sebze meyve ve yiyecekler yenir. Bu gün taze kuzu eti yenildiğinde kişilere sağlık getireceğine inanılır. Yine bu yeşillik alanlarda toplanan otlar kaynatılır ve bu su içildiğinde hastalıklara iyi geleceği düşünülür. Açık renk kıyafetler giyilir. Özellikle bugün yoğurt mayalanır.
Hızır’ın uğradığı yerlere bolluk getireceğine inanıldığı için cüzdan ve yiyecek kapları açık bırakılır. Dilekleri olan kişiler gül ağacının altına dileklerini diler ve Hızır’ın bu dilekleri yerine getireceğine inanılır. Bazı yerlerde ise gül ağacının altına para veya boş cüzdan da konulmaktadır. Büyük ateşler yakılır, ateş başında dileklerden sonra ateş üstünden atlanacak seviyeye geldiğinde üstünden atlanır.
Hıdırellez günü evin tüm kapı pencereleri açılır ve bereketin geleceğine inanılır. Temizlik yapılır ve yazın bu ilk günü dileklerle başlar.
Hıdırellez Günü yapılmaması gereken şeyler de vardır. Un elemek, süt sağmak, boya yapmak, dikiş dikmek, tel süpürge ile temizlik yapmak uğursuzluk getireceğine inanılır.
Bu kültürel ritüeller günümüzde de devam etmektedir. Bazı bölge ve yörelere göre farklılık gösterse de temel inanış aynıdır. Hıdırellez, şarkılara türkülere bile konu olmuştur.
Bu Hıdırellez’in bize güzel günleri getirmesi dileğiyle…
Köşe Yazısına Buradan Ulaşabilirsiniz.
Bir yanıt bırakın